Esther Steenbergen

gitariste met iets te brede belangstelling

Gehoord, Gezien, Gelezen

Regisseur Pierre Audi

Een regisseur wil altijd dat musici meer doen dan alleen maar spelen. Ze moeten op een bepaalde manier gaan zitten, een acteur kussen of iets uit een denkbeeldig raam gooien. Als de regisseur er achter komt dat dat niet werkt wordt er meestal nog even geëxperimenteerd met de manier van opkomen: langzaam. Snel. Heel snel. Met een omweg of in verschillende volgordes. Omdat dit ook nooit wordt wat de regisseur er zich van had voorgesteld wordt daarna altijd besloten om dan maar gewoon te spelen.

Maar Pierre Audi weet: ‘een musicus is een musicus. Een acteur is een acteur. Een zanger is een musicus. Geen acteur.’ Hij zegt het tegen de weduwen van Karlheinz Stockhausen. Die schrikken daarvan. De partituur van hun geliefde Karl staat bomvol met regieaanwijzingen voor de musici.


Suzanne Stephens, weduwe van en dramaturgisch adviseur bij de Opera Aus Licht, nadat Pierre Audi heeft gezegd dat het zijn taak is, om te voorkomen ‘dat het er belachelijk uitziet’.

Pierre Audi zegt het in Licht, wederom een fantastische film van Oeke Hoogendijk. Gaat dat ZIEN.

Emmer

Ik ben bang dat ik een trauma heb, zei Linda Polman.
Natuurlijk heeft u een trauma, antwoordde de psychiater. Maar u heeft er blijkbaar geen last van.

In een marathoninterview vertelt de onderzoeksjournaliste over een massaslachting in Rwanda waar ze getuige van was. ‘Ik raakte in een shock die mij in staat stelde, gedistantieerd van mezelf te handelen’, vertelt ze Hans Jaap Melissen, de interviewer.
Van de gruwelijkheden krijgt ze tot haar eigen verbazing, geen last. ‘Ik dacht er niet aan. Lag er niet wakker van. Ik droomde er niet over.’

Toch gaat ze, gealarmeerd door collega’s die gemankeerd uit Joegoslavië terugkwamen, naar Centrum ’40-’45, een instituut gespecialiseerd in traumaverwerking.

De psychiater van dienst ontvouwt haar zijn theorie: de mens is een emmer. Gedurende het leven raakt die emmer gevuld. Als de emmer overstroomt, gaat het mis. Polmans emmer was nog niet vol en stroomde niet over.

Ik fantaseerde er op door. Dat niet iedereen dezelfde maat emmer heeft. Of dat er bij sommige mensen misschien wel een heel klein gaatje in zit. Zo kwam There’s a Hole in my Bucket in een heel ander daglicht te staan.

De mooiste uitvoering van het beroemde liedje hoorde ik, toevallig of niet, op de begrafenis van een moeder wier kinderen en man bij wijze van spreken tot aan hun enkels in de inhoud van elkaars overgelopen emmers stonden. Toch maakte die moeder op mij altijd een vrij opgeruimde indruk.

Linda Polman | Het hele interview | Hans Jaap Melissen |

Esther Steenbergen
Speelt | Schrijft | Produceert
Dit is een bericht uit
Gehoord | Gezien | Gelezen
Lees
Alle Berichten
Blijf op de hoogte
Nieuwsbrief

De Streelrobot

Ik sta blijkbaar op een paar perslijsten want steeds vaker krijg ik een uitnodiging voor een preview. Laat ik maar eens gaan, dacht ik als aspirant galeriehoudster. Eens kijken hoe het er in de echte wereld aan toegaat.

Zo kwam ik bij Onward & Upward terecht, een tentoonstelling in Droog, gecureerd door grand old Renny Ramakers en de door haar uitgenodigde Liselore Frowijn.

Het oorspronkelijke idee was een post quarantaine tentoonstelling maar het gaat altijd anders dan je denkt. Tijdens het selecteren van de kunstwerken bleek niet in quarantaine de verbindende factor, maar troost. De behoefte aan troost. Want we leven in onzekere tijden. Pandemie of geen pandemie.

Al voorbereidend brachten beide dames in lockdown veel tijd in hun tuin door. Voltaire schreef ooit iets over een jardin wat mooi aansloot bij de expositie en een tuin is nu eenmaal vaak troostrijker dan een witte muur, aldus Ramakers in haar welkomstwoord. Zo kwamen de geselecteerde kunstwerken van Onward & Upward in een als surrealistische tuin, vormgegeven ruimte terecht.

Die vormgeving doet soms een beetje geforceerd aan. Maar bij het sluitstuk van de tentoonstelling, de streelrobot, pakt het perfect uit. Of ik hem wilde uitproberen, vroeg de kunstenares. Ik mocht mijn BH aanhouden.

Onward & Upward van 2-10-2020 tot 17-1-2021 in Droog – Staalstraat – Amsterdam
Ga maar lekker zelf kijken. Er hangen zoals altijd mooie en minder mooie werken.

Onward & Upward | Renny Ramakers | Liselore Frowijn | Il faut cultiver | Droog

Het internet is stuk

‘We zijn de dode olifanten die achterblijven wanneer het ivoor er zonder pardon is afgesloopt.’
Een metafoor van Marleen Stikker uit Het internet is stuk, haar boek met de optimistische ondertitel: maar we kunnen het repareren.

Het internet is stuk bestaat uit drie delen: De opkomst van het internet, een angstaanjagend middendeel en een optimistische afsluiter. Die doet na alle datahandel, surveillance capitalism, artificial intelligence en door dictators gefinancierde start ups die onze samenleving ontwrichten nogal naïef aan. Maar Marleen Stikker heeft er meer verstand van dan ik. Daar hou ik me dan maar aan vast.

Datastropers

Als iets gratis is, ben je zelf het product. Dat dringt maar heel langzaam tot de mensheid door. Maar onze data worden niet alleen door ‘gratis’ diensten verzameld. Het gebeurt permanent. Op straat, in de winkel, op het vliegveld of station. Via onze telefoon, computer of leasefiets.

Bedrijven en instanties die onze data verzamelen weten onze naam, geboortedatum, seksuele voorkeur, politieke voorkeur, geschat jaarinkomen, stroomverbruik, -inclusief wanneer, waarvoor en hoelang – om maar wat te noemen. Ze weten naar welke programma’s we kijken, waarvoor of waartegen we verzekerd zijn, waar we geld aan uitgeven en op welk moment we dat doen. Ze weten wanneer we ons waarheen verplaatsen en of we dat met de auto, een Uber, een leenfiets of het openbaar vervoer doen. En ze weten nog veel en veel meer. Ze verzamelen die data via apparaten die we niet open kunnen maken, via code die we niet kunnen lezen, via algoritmes die geheim zijn.

Met onze gegevens worden zakken vol geld verdiend. Ze worden verkocht en gekocht. Wij weten niet door wie en we weten niet aan wie. Maar ongetwijfeld ook door en aan mensen, bedrijven en politiek leiders , die niet altijd het beste met ons voor hebben.

Datahandel is maar een van de aspecten die in Het internet is stuk aan bod komen. Ik zeg: lees dat boek. Al word je er, ondanks die optimistische afsluiter, niet bepaald vrolijk van.

Max Keuris

We gingen naar Amersfoort want er was iets met Friso zijn vader. Het bleek een boekpresentatie te zijn over diens leven en werk en de opening van een tentoonstelling, samengesteld door de schrijver van het boek, Wichard Maassen.

Max Keuris, meesterverteller

Schilderijen, reclamefilmpjes, boekomslagen, platenhoezen, uithangborden, Max Keuris maakte het allemaal. Hij leed aan een rusteloze natuur en had, vermoed ik, een grote bek. In het boek wordt hij een onstuimig mens genoemd.

Zijn zoon – we mogen wel stellen dat de uitdrukking als twee druppels water hier van toepassing is – is ook onstuimig en kan ook van alles, maar vooral heel goed fotograferen. Een aantal foto’s is onderdeel van de tentoonstelling. Op zijn website staan er nog veel meer, waaronder een prachtige serie over nóg een Keuris : Friso’s halfbroer Tristan. Oudste zoon van vader Max.

De fantastische componist kwam er op de boekpresentatie een beetje bekaaid van af. Twee finalisten van het naar hem vernoemde concours speelden iets maar daar was geen noot bij die door Tristan Keuris geschreven was. ‘Te moeilijk’ was de verklaring. Het Keuris Concours bleek voor amateurs. Waarom voor deze ene keer niet één profi ingehuurd om die bijvoorbeeld, zijn Canzone te laten spelen?

Enfin. Ga naar de tentoonstelling om de schilderijen te zien en het boek te kopen waarin naast het levensverhaal en het werk van de kunstenaar, ook de strijd van de weduwe aan de orde komt, die ‘het BKR-werk’ wilde terugkopen.

Ook te zien: het hieronder door Max Keuris geregisseerde, ontzettend lieve, maar vooral ook muzikaal zo ontzettend goed in elkaar zittende reclamefilmpje. Afkomstig uit de Dollywoodstudio, waar hij als art-director werkzaam was.

Reclamefilmpje voor Philips Radio.
Art direction en regie: Max Keuris