gitariste met iets te brede belangstelling
Waarom doe ik dit eigenlijk? vroeg ik me al gitaarspelend af. Ambivalentie ten opzichte van het metier is echt geen uitzondering. De succesvolle acteur liep met mij af na de voorstelling en terwijl het applaus nog klonk en wij ons omkeerden naar het publiek om het nogmaals in ontvangst te nemen, zei hij tijdens het buigen ‘dan lig ik op de grond en dan vraag ik mij af ‘is er nou echt niets anders waar ik mijn brood mee kan verdienen?’’
Kunst is illusie. Wil je de illusie in stand houden kun je beter niet door een stille passage heen hoesten, je telefoon aan laten staan of naar achter gaan. Ga je toch, bereid je dan op het ergste voor.
De artiest die zojuist nog begrip leek te hebben voor je intiemste gevoelens, aanspraak maakte op je diepste verdriet, of je het gelukzalige gevoel gaf niet alleen op de wereld te zijn, staat achter in onderbroek en overhemd uit zijn neus te peuteren, over voetbaluitslagen te praten of met een mede-homo af te wegen of het lekkerder is om te nemen of om genomen te worden. Heb je genoten van het concert, ga dan niet naar achter. Achter is een andere wereld. Achter zit iemand met meegebrachte boterhammen, een theezakje in een kopje warm water te dopen.
Voor staan mensen na te genieten van een concert.
Achter wordt geklaagd, van voor wordt gedroomd. Voor voor wordt jaren gestudeerd. Voor voor worden audities gedaan en wordt pijn geleden. Er worden lessen voor gevolgd en gehuild in repetitieruimtes. Voor voor wordt ‘s nachts wakker gelegen en op hotelkamers geslapen terwijl er thuis een feestje aan de gang is. Voor voor worden kaartjes gekocht en kaartjes verkocht. Posters gemaakt en advertenties geplaatst, een lichtplan ontworpen en subsidie aangevraagd. Het gaat om voor. Maar iedereen wil naar achter.
Er is een hele industrie ontstaan gebaseerd op ‘naar achter gaan’. Je kunt een back stage pas winnen of the making of van een speelfilm kopen. Je kunt opnames bijwonen van tv programma’s of zien hoe deelnemers van het songfestival reageren als ze de puntentelling te horen krijgen. Tijdens rondleidingen door het Concertgebouw en de Stadsschouwburg wordt het publiek een blik gegund in de wereld die ze niet geacht worden te kennen, maar die steeds meer op de voorgrond dringt. Zo is achter het nieuwe voor geworden.
Artiesten vertellen in praatprogramma’s hoe ze een trucje hebben gedaan, dat hun bankrekening leeg is of dat ze audities hebben moeten doen om aan die rol te komen. Zo helpen ze hun eigen broodwinning om zeep. Want het gaat om voor.
Alles verloopt in cycli. De maan, de aarde, de vrouw, ja zelfs de opwarming van de aarde. Sla de menselijke maat van Salomon Kroonenberg er maar op na.
Ook het culturele seizoen kent zo zijn wetmatigheden:
De opening is eind augustus
Concerten vinden plaats van september tot en met mei.
De festivals zijn meestal in juni, juli en augustus.
De programmering wordt uiteraard al veel eerder gemaakt.
De grote podia brengen hun seizoensbrochures al eind januari naar de drukker. Het publiek kan in april beginnen met kiezen en bestellen van een abonnement voor het seizoen dat begint na de daaropvolgende zomervakantie. Dit is lekker overzichtelijk. Maar het heeft ook zo zijn nadelen.
Want krijg je als gitariste met brede belangstelling begin januari een goed idee voor een mooi concertprogramma, dan is de kans groot dat, als het concert al wordt gegeven, dat op zijn vroegst, twee jaar later zal zijn.
En dan maar hopen dat de spontaniteit er in de tussentijd niet vanaf is gegaan.
