boeken lezen

‘We zijn de dode olifanten die achterblijven wanneer het ivoor er zonder pardon is afgesloopt.’
Een metafoor van Marleen Stikker uit Het internet is stuk, haar boek met de optimistische ondertitel: maar we kunnen het repareren.

Het internet is stuk bestaat uit drie delen: De opkomst van het internet, een angstaanjagend middendeel en een optimistische afsluiter. Die doet na alle datahandel, surveillance capitalism, artificial intelligence en door dictators gefinancierde start ups die onze samenleving ontwrichten nogal naïef aan. Maar Marleen Stikker heeft er meer verstand van dan ik. Daar hou ik me dan maar aan vast.

Datastropers

Als iets gratis is, ben je zelf het product. Dat dringt maar heel langzaam tot de mensheid door. Maar onze data worden niet alleen door ‘gratis’ diensten verzameld. Het gebeurt permanent. Op straat, in de winkel, op het vliegveld of station. Via onze telefoon, computer of leasefiets.

Bedrijven en instanties die onze data verzamelen weten onze naam, geboortedatum, seksuele voorkeur, politieke voorkeur, geschat jaarinkomen, stroomverbruik, -inclusief wanneer, waarvoor en hoelang – om maar wat te noemen. Ze weten naar welke programma’s we kijken, waarvoor of waartegen we verzekerd zijn, waar we geld aan uitgeven en op welk moment we dat doen. Ze weten wanneer we ons waarheen verplaatsen en of we dat met de auto, een Uber, een leenfiets of het openbaar vervoer doen. En ze weten nog veel en veel meer. Ze verzamelen die data via apparaten die we niet open kunnen maken, via code die we niet kunnen lezen, via algoritmes die geheim zijn.

Met onze gegevens worden zakken vol geld verdiend. Ze worden verkocht en gekocht. Wij weten niet door wie en we weten niet aan wie. Maar ongetwijfeld ook door en aan mensen, bedrijven en politiek leiders , die niet altijd het beste met ons voor hebben.

Datahandel is maar een van de aspecten die in Het internet is stuk aan bod komen. Ik zeg: lees dat boek. Al word je er, ondanks die optimistische afsluiter, niet bepaald vrolijk van.

Nooit was ik zo onder de indruk van een schrijver als van Joseph Roth. Hij schrijft zonder inleiding over het verloren gaan van zijn geliefde wereld waarvan hij wist: die komt nooit weerom. Hij groeide op in het Oostenrijks-Hongaarse Rijk.

Zijn beschrijving van het uiteenvallen daarvan doet denken aan ons eigen Europa, dat te groot is geworden en onbestuurbaar lijkt en verstrikt is geraakt in haar eigen regels en wetten en verguisd wordt, zelfs door politici die van haar houden, maar die enkel om stemmen te winnen, meehuilen met de wolven in het bos en nu het tij niet meer lijken te kunnen keren.

Joseph Roth’s boeken verschenen in Nederland bij Atlas Contact en bij Bas Lubberhuizen. Zijn Gesammelte Werken worden door Scheltema voor €11,95 bij u thuis bezorgd.

Ik ben niet de enige die door Joseph Roth is gegrepen. Er is een internationaal Joseph Rothgenootschap  en ook een Vlaams-Nederlands Joseph Roth Genootschap .

“de sceptische lichtzinnigheid, de melancholieke waanwijsheid, de zondige nonchalance, de hoogmoedige verlorenheid, allemaal tekenen van de ondergang die wij toen nog niet zagen komen.  Boven de glazen waar we overmoedig uit dronken, kruiste de onzichtbare dood reeds zijn knokige handen. “

Uit Kapucijner Crypte, vertaling Wilfred Oranje

De auteur van bestseller Kalme Chaos vond dat men hoofdpersoon Pietro Paladini wel erg sympathiek was gaan vinden. Ten onrechte, aldus zijn schepper. Daarom schreef hij Zeldzame Aarden. Zodat het beeld zou worden worden bijgesteld.

Sandro Veronesi wil zijn door Rob Gerritsen in het Nederlands vertaalde boeken, in het Italiaans laten terugvertalen en vermoedt dat dat een beter boek op zal leveren dan zijn eigen origineel.

Rob Gerritsen begint gelijk met vertalen en weet, terwijl hij daarmee bezig is, niet hoe het verhaal verlopen zal. Dat houdt het spannend, zegt hij.

Volgens Veronesi is de opera er debet aan, dat de XXste eeuwse, Italiaanse literatuur, zo ‘armoedig’ is. ‘Terwijl er in de rest van Europa, romans werden geschreven hield het literair potentieel van Italië zich in de XIXe eeuw bezig met het schrijven van libretti.’

Ja ja. De uitreiking van de Europese Literatuur Prijs aan Sandro Veronesi en Rob Gerritsen was bijzonder informatief.

De druppels kletteren monter op het zink van de daken,
rennen over de zacht beslagen ruiten,
vinden elkaar, ontwijken elkaar,
stromen voort als slagaderlijke beekjes,
blijven een ogenblik roerloos hangen,
tjoepen dan weg over de bemoste stopverfklippen,
de eilandjes van bleke duivenpoep.

Ik lag op mijn buik, trok aan mijn been en plop zei mijn ribbenkast. Tot zover de yogales. Wellicht dat daarom mijn oog viel op Eerlijk over Yoga. Een vertaling van The Science of Yoga, een titel die de lading beter dekt.

De schrijver windt er geen doekjes om. Je kunt er vreselijke blessures van krijgen en als je het doet om slank of fit van te worden kun je beter iets anders gaan doen. Maar voel je je somber of heb je moeite met concentreren dan is yoga een echte aanrader. Yogi’s hebben minder stress, zijn vrolijker en beleven meer plezier in seks. Ze genezen sneller als ze blessures hebben en hebben minder last van spanningen waardoor er ruimte vrijkomt voor, om maar eens wat te noemen, een goed idee.

Iedereen kan zich yogaleraar noemen. Certificering van scholen is een beetje een wassen neus en in het gunstigste geval een goedbedoelde poging tot houvast dus goed opletten voor je je overgeeft aan de yogaleraar. Maar heb je eenmaal een goede gevonden dan kun je met een gerust hart aan de slag.

In zijn biografie las ik dat het per se een glazen trap moest zijn. Hiervoor werd een speciaal, peperduur glas ontwikkeld waar patent op werd verkregen, waar veel geld mee wordt verdiend. De trap van glas. In elke Apple Brand Store is er een. Maar hier in Shanghai hebben ze er een kleedje overheen gelegd. Als GMBB denk ik dat dat niet was gebeurd als hij nog had geleefd.

J. zei dat hij de biografie niet wil lezen omdat die toch ‘alleen maar over geld’ ging. Maar dat klopt niet. Het is een verslag van hoe een combinatie van karakter, opvattingen en omstandigheden een revolutie kan veroorzaken.

Simplificeren, daar ging het hem om. Wat kunnen we weglaten? Welke functies zijn overbodig? Op wat er over is gebleven heb ik dit stukje geschreven.