• Spring naar de hoofdnavigatie
  • Door naar de hoofd inhoud

Esther Steenbergen

gitariste met iets te brede belangstelling

  • ACTUEEL
  • GITARISTE
  • OVER
  • BLOG
  • CONTACT
  • SHOP
  • ENGLISH

Clairy Polak

Meesterpianisten

meesterpianisten-Marco Riaskoff - meesterpianisten bijzondere mensen-sokolov

Meesterpianisten moeilijke mensen?
Och, ik spreek liever van bijzondere mensen…


“Drie weken voor het concert kreeg de Amerikaanse pianist Earl Wild een hartaanval maar hij wilde, nee hij moést zijn concert geven in het Concertgebouw. Er zat een arts op de eerste rij, een huisvriend met een bloeddrukmeter in de kleedkamer en we hadden een paar extra lampjes bij het rechterpedaal neergezet want aan zijn rechteroog was hij praktisch blind. De grote vraag was natuurlijk of hij Fantaisie Impromptu zou kunnen spelen? Met al die medicijnen… Konden zijn vingers het nog wel aan?  Tijdens de repetities leek dat een probleem maar op het concert… Ik vond het werkelijk het hoogtepunt van de avond.”

Earl Wild overleed vijf jaar later op 94 jarige leeftijd. “Wat worden ze toch oud, die pianisten”, zei Clairy. “Dirigenten worden nog ouder”, sprak Marco. “Dat komt door al die bewegingen die ze met hun armen maken.”


Muzikale Kring

Impresario Marco Riaskoff was te gast in de Muzikale Kring. Zijn prestigieuze pianoserie in de grote zaal van het Concertgebouw van Amsterdam beleeft dit seizoen zijn 32ste editie. Het gesprek ging over de opbouw van zo’n instituut, over zijn favoriete klavierleeuwen en toonfluisteraars en over Martha Argerich, die hij ondanks haar twee afzeggingen, toch weer heeft uitgenodigd


Op de verjaardag van Mischa Maisky kwam ik haar tegen en was het toch weer gezellig. Nee, geen excuses. Maar ja, ik wil het publiek de gelegenheid ook niet ontnemen…. Want ze is natuurlijk fantastisch…


Meesterpianisten

Riaskoff begon in ’85 voor zichzelf. “Andere pianoseries programmeerden alleen mensen uit hun eigen stal maar ik programmeerde zonder rekening te houden met wie hen vertegenwoordigde”. “Je schoot onder andermans veren!”, zei Clairy. “Dat zou je zo kunnen noemen”, zei Marco.  De series verdwenen “langzamerhand op natuurlijke wijze”. Met het Concertgebouw sprak hij af dat zij niet óók een pianoserie zouden programmeren.



“Ik introduceer enkel mensen met wie ik iets heb”,  zei Riaskoff. Earl Wild, Alfred Brendel en Alexander Gravylyuk, om er maar een paar te noemen. Met Radu Lupu kreeg hij een speciale band en ontwikkelde hij een heuse vriendschap. “Door Lupu heb ik een wereld ontdekt.” We luisterden naar Lupu die Schubert speelt.  “Hij vertrekt vanuit de stilte hoor je wel.”

Arcadi Volodos

“Arcadi Volodos heb ik zelf ontdekt. Die wilde helemaal niet meer optreden. Zijn vorige manager, Mijnheer Wilford van Colombia Artist Management had een clown van hem gemaakt. Iemand gaf mij een cassettebandje, een abominabele amateuropname van een concert. Op een dag was ik alleen op kantoor en ik dacht, ik zal er toch eens naar luisteren. Héél bijzonder. Later vroeg Lupu of ik wel eens van Volodos had gehoord. Lupu zei ‘Volodos heeft meer techniek in zijn pink dan ik in beide handen.’ Dat is onzin natuurlijk. Maar toen wist ik wel, die kan ik met een gerust hart uitnodigen.”


Behalve piano kwam ook viool, schaatsen en jodelen – jazeker, jodelen – ter sprake. De financiële situatie van de serie blijkt niet zo rooskleurig als menigeen denkt. “Het lijkt misschien wel of die zaal elke keer is uitverkocht, maar dat is echt niet altijd zo.” Waarop Clairy, Dominique en ondergetekende spontaan kaarten bestelden.
Wie dat ook wil, doet dat via de website van Meesterpianisten.

Hieronder de fragmenten die Marco Riaskoff heeft laten horen.


Foto helemaal boven: Grigori Sokolov. Foto via Instagram

Categorie: Muzikale KringTags: Clairy Polak, Muzikale Kring23 oktober 2018 10 juni 2021

Johan Dorrestein

MAN ACHTER DE SCHERMEN

De nieuwjaarsmatinee van het Nederlands Blazers Ensemble, een obligatie voor een huisconcert en de Roma Rock School in Macedonië. U heeft er misschien wel eens van gehoord, maar dat Johan Dorrestein er bij betrokken was, wist u waarschijnlijk niet.

johan dorrestein

Als minister van financiën van tal van ensembles en festivals wordt hij geacht het culturele huishoudboekje in de gaten te houden maar zijn roem dankt hij vooral aan zijn vermogen tot het ‘binnenhalen’ van geld.

Hoe doet hij dat toch,  subsidiegevers overtuigen een project te financieren? Kan hij een ensemble naar een hoger niveau tillen? Mag hij zich ongestraft met de inhoud bemoeien? Vindt hij het eigenlijk wel leuk om zakelijk leider te zijn? Was hij niet liever muzikant gebleven?

MUZIKALE KRING
Allemaal vragen die aan de orde kwamen tijdens de Muzikale Kring.  Het antwoord kwam neer op: je doet het samen. Laat je inspireren en zoek mensen die jouw idee een goed idee vinden. Die jouw enthousiasme willen delen. Organisatorisch, muzikaal én financieel. Een belangrijke les tussen de regels : maak reuring. Laat onverwachte gebeurtenissen plaatsvinden. Op het podium. In de zaal. In de pauze. 

JOHAN DORRESTEIN
Johan Dorrestein begon als regelneef voor het Amsterdams Gitaartrio waar hij lid van was, en groeide uit tot zakelijk leider van groepen en ensembles als de Amsterdamse Bach Solisten, het Nederlands Blazers Ensemble en Musicians without Borders. Hij was een van the founding fathers van Splendor en werkt tegenwoordig, na een tussenstop bij het Holland Festival, voor de Cello Biënnale.

OVEREENKOMSTEN
Clairy zag overeenkomsten: Een gitarist. Voormalig lid van het Amsterdams Gitaartrio. Goed in organiseren. Maar wat mij betreft houdt het daar op. Om maar iets te noemen. Johan speelt geen gitaar meer.

Hier speelde Johan Dorrestein nog wel samen met Olga Franssen en Helenus de Rijke :
Are you afraid of the dark van Chiel Meijering

Categorie: Muzikale KringTags: Clairy Polak3 oktober 2018 24 december 2018

Maarten Mostert


In de laatste Muzikale Kring voor de zomerstop interviewde Clairy Polak cellist Maarten Mostert, oprichter van Amsterdam Sinfonietta, de Cello Biënnale en hoofdvakdocent aan het Conservatorium van Amsterdam.

Maaarten Mostert Cello Muzikale Kring

Het ging over het grootste cellofeest ter wereld, over Nederlands oudste, professionele strijkorkest en over lesgeven aan ambitieuze studenten. Over Pablo Casals, de Pablo Casals Kring en over het geluid van de cello dat een stofje vrijmaakt waar mensen gelukkig van worden. Maarten is er zeker van dat dat laatste bestaat. We speelden muziek van Casals, Elgar en Boccherini. Na afloop dronken we iets te veel drank. Maar op zo’n avond, in zulk gezelschap, op zo’n balkon, in het midden van de stad. Hoe kan het ook anders?

De Muzikale Kring, er zijn inmiddels vier afleveringen geweest, is een succes. Maar het kan nog beter. Daar wordt binnenkort over vergaderd. Jazeker.

Muzikale Kring Maarten Mostert, Clairy Polak, Esther Steenbergen
foto: Thérèse de Goede

Categorie: Muzikale KringTags: Clairy Polak, Muzikale Kring14 mei 2018 10 juni 2021

De Contrabas

“Soms denk ik bij mezelf: een afschuwelijk instrument. Kijk maar eens goed. Hij ziet er uit als een vet oud wijf. Heupen te laag, taille te hoog; en dan die iele, hangende, rachitische schouderpartij – het is om krankzinnig van te worden. De contrabas is het afzichtelijkste, plompste en minst elegante muziekinstrument dat ooit is uitgedacht.”

Wilmar de Visser denkt er heel anders over. Hij is ook contrabassist, net als de hoofdpersoon uit De Contrabas van Patrick Süskind, waaruit bovenstaand afkomstig is.

Wilmar de Visser in de Muzikale Kring

Wilmar de Visser

Wilmar de Visser was te gast in de Muzikale Kring.  Clairy Polak interviewde de contrabassist over in hoeverre je instrument bij je karakter past: “Ik ben een duwer” en over de rol van de bassist in het orkest. Over het Grammy Award Winning Ensemble Ludwig en over ‘zijn’ muzikale broedplaats Splendor. Er blijkt inderdaad iets als ‘bassisme’ te bestaan. De man die er een boek over schreef zat in de zaal.

Wilmar de Visser is vaste bassist bij Het Nederlands Blazers Ensemble, het Radio Philharmonisch Orkest en Ludwig. Behalve bassist is hij o.a. mede-oprichter van Ensemble Cameleon en initiator van Splendor Amsterdam dat in 2015 de Amsterdamprijs voor de Kunst ontving in de categorie Stimulering.

corine haitjema

De contrabas van Wilmar is in 1825 gebouwd door Bernard Simon Fendt (1800-1852). Het vervoer van de bas naar Gartmanplantsoen had nogal wat voeten in de aarde maar dankzij doortastend optreden van Corine was ook de bas op de Kring. Wilmar vertelde er over en speelde er op. Ik speelde af en toe mee.

Wilmar houdt van ontregelen zo bleek. Ik heb zomaar het idee dat hij hier vooral zelf de nadelen van ondervindt.


De Nederlandse vertaling van bovenstaand fragment uit De Contrabas is van Hans W. Bakx.

Categorie: Muzikale KringTags: Clairy Polak, Muzikale Kring12 april 2018 24 december 2018

Dirigent Ed Spanjaard

Samenspelen met een dirigent is een beetje vergezocht en in het zaaltje waar de Muzikale Kring plaatsvindt, ‘wat prachtig die authentieke details’, staat (nog) geen piano. Dus waren we aangewezen op filmpjes, foto’s en vooral verhalen. Die waren er in overvloed. Over moeder Spanjaard die fluit speelde voor een kampbewaarster. Over het souffleren van operadiva’s en het assisteren bij grote dirigenten. Er was tastbare muziekgeschiedenis in de vorm van partituren met opmerkingen, aantekeningen en uitvoeringsdata. En de avond eindigde met praten over het op late leeftijd ontdekte, grote plezier in dansen.

Ed Spanjaard Partituur

De overgang van gitzwart naar uiteindelijk vederlicht verliep onder leiding van interviewster Clairy Polak wonderbaarlijk virtuoos en volledig vanzelfsprekend. Dat Alexander Pola, vader van Clairy, behalve tekstschrijver, acteur en komiek ook nog cartoonist bleek te zijn geweest, en in die hoedanigheid een portret had gemaakt van de aanleiding van deze avond, was een prachtig toeval.

Categorie: Muzikale KringTags: Clairy Polak, Muzikale Kring4 april 2018 24 december 2018

Martin Spanjaard

Albert Schweitzer was Nobelprijswinnaar, filosoof, prediker, tropenarts, organist én schrijver van een boek over Bach dat in 1908 verscheen en in recordoplagen over de hele wereld is verspreid. Eén exemplaar was jaren geleden in mijn boekenkast terecht gekomen. Ik wilde het naar het antiquariaat brengen en sloeg het nog één keer open. Op het schutblad zag ik de naam Martin Spanjaard staan.

martin_spanjaard_1920_foto joods monument

Van de Leo Smit Stichting leerde ik dat Martin Spanjaard componist maar vooral dirigent is geweest. Dat hij erudiet was en zich intensief met literatuur en filosofie heeft beziggehouden. Dat hij een voorliefde voor Bruckner had en over diens symfonieën een boek heeft geschreven dat nog regelmatig wordt geraadpleegd door zijn achterneef, dirigent Ed Spanjaard.

Ik vond dat Schweitzer’s Bachboek de achterneef toebehoorde en ben het hem gaan brengen. Zo maakte ik kennis met de beroemde dirigent die ik niet lang daarna heb uitgenodigd voor een gesprek op de Muzikale Kring.

Het boek was afkomstig uit een doos boeken die ik ooit van een vriend heb gekregen. Allemaal boeken die begin 19e eeuw zijn verschenen en allemaal gaan ze over muziek. Behalve Martin Spanjaard hebben ze ook nog anderen toebehoord. Hierover later meer.

Categorie: Muzikale KringTags: Clairy Polak11 maart 2018 24 december 2018

Een ideale gast

Maarten Koningsberger was een ideale gast. Hij zong de sterren van de hemel en vertelde tussendoor over het fenomeen Stimmfach, ons fantastische operahuis waar nog tijd is voor een grondige voorbereiding en over de jonge garde die al lange tijd in zijn nek staat te hijgen. “En zo hoort het ook”. Hij legde uit dat een programmavoorstel meer kans van slagen heeft als een agent het naar de zaal stuurt dan wanneer je dat zelf doet. Over programmeurs zei hij :  “niets persoonlijks hoor maar als er iemand in een vast stramien denkt…”

Er kwamen vragen uit de zaal en na afloop werd er gegeten aan een lange grote tafel, die te klein bleek voor het aantal gasten zodat er ook aan aparte tafeltjes moest worden gegeten. Hierdoor kwam er van een evaluatie met Clairy Polak en de kersverse redactie (Corine Haitjema, Dominique Citroen en ondergetekende) niets terecht. Die moet dus nog gaan plaatsvinden. Ik neem er vast een voorschot op: de eerste aflevering van de Muzikale Kring was een succes.

Categorie: Muzikale KringTags: Clairy Polak, Maarten Koningsberger, Muzikale Kring2 maart 2018 24 september 2018

Muzikale Kring

Overmoed
In een vlaag van overmoed heb ik toegezegd om met ingang van februari 2018 een Muzikale Kring te organiseren op De Kring, een sociëteit voor kunstenaars, wetenschappers en kunstminnende leden in Amsterdam.

Muzikale Kring
De Muzikale Kring wordt een programma van ongeveer een uur waarin musici, programmeurs, impresario’s, adviseurs, instrumentenmakers, subsidieverstrekkers, recensenten, etc. voor een aandachtig publiek, vertellen over hun vak, hun de liefde voor hun instrument, componist, musicus, of komend project. Ze worden daarbij begeleid door ondergetekende en aangemoedigd door een interviewer.

Derde Maandag van de Maand
De Muzikale Kring gaat maandelijks plaatsvinden en zal bestaan uit een interview en muziek. Na afloop wordt er gegeten en gedronken in het restaurant.

Programma 26 februari
In deze allereerste aflevering wordt Maarten Koningsberger geïnterviewd door Clairy Polak. Over zijn leven als zanger. Over plannen maken, stemgebruik en de samenwerking met impresario’s en collega’s. Als aftrap en ter illustratie zingt hij een aantal liederen en ik ga hem begeleiden.

Clairy Polak
Clairy Polak behoeft uiteraard geen introductie. Ik ben helemaal trots dat ze dit wil doen. Hieronder een filmpje uit 2015 waarin ze enthousiast vertelt over de Amsterdams Kunstprijs waarvan ze dat jaar juryvoorzitter was.

Categorie: Muzikale KringTags: Clairy Polak, Maarten Koningsberger, Muzikale Kring12 februari 2018 6 september 2018

Copyright © 2023 esther steenbergen