speelt | schrijft | organiseert
Pierre Audi weet: ‘een musicus is een musicus. Een acteur is een acteur. Een zanger is een musicus. Geen acteur.’
Hij zegt het tegen Suzanne Stephens, een van de weduwen van componist Karl Heinz Stockhausen. Ze is dramaturgisch adviseur van zijn opera en kijkt bedenkelijk. De partituur van haar geliefde Karl Heinz staat bomvol regieaanwijzingen voor de musici.
Maar de regisseur van de opera Aus Licht is onverbiddelijk: ‘Het is mijn taak om te voorkomen dat het er belachelijk uitziet’.
We gingen naar Amersfoort want er was iets met Friso zijn vader. Het bleek een boekpresentatie te zijn over diens leven en werk en de opening van een tentoonstelling, samengesteld door de schrijver van het boek, Wichard Maassen.
Schilderijen, reclamefilmpjes, boekomslagen, platenhoezen, uithangborden, Max Keuris maakte het allemaal. Hij leed aan een rusteloze natuur en had, vermoed ik, een grote bek. In het boek wordt hij een onstuimig mens genoemd.
Zijn zoon – we mogen wel stellen dat de uitdrukking als twee druppels water hier van toepassing is – is ook onstuimig en kan ook van alles, maar vooral heel goed fotograferen. Een aantal foto’s is onderdeel van de tentoonstelling. Op zijn website staan er nog veel meer, waaronder een prachtige serie over nóg een Keuris : Friso’s halfbroer Tristan. Oudste zoon van vader Max.
De fantastische componist kwam er op de boekpresentatie een beetje bekaaid van af. Twee finalisten van het naar hem vernoemde concours speelden iets maar daar was geen noot bij die door Tristan Keuris geschreven was. ‘Te moeilijk’ was de verklaring. Het Keuris Concours bleek voor amateurs. Waarom voor deze ene keer niet één profi ingehuurd om die bijvoorbeeld, zijn Canzone te laten spelen?
Enfin. Ga naar de tentoonstelling om de schilderijen te zien en het boek te kopen waarin naast het levensverhaal en het werk van de kunstenaar, ook de strijd van de weduwe aan de orde komt, die ‘het BKR-werk’ wilde terugkopen.
Ook te zien: het hieronder door Max Keuris geregisseerde, ontzettend lieve, maar vooral ook muzikaal zo ontzettend goed in elkaar zittende reclamefilmpje. Afkomstig uit de Dollywoodstudio, waar hij als art-director werkzaam was.
Geboren en getogen in Leiden maar van het Sieboldhuis had ik nog nooit gehoord. Inmiddels weet ik alles van de naamgever en binnenkort ga ik over hem schrijven: Philipp Franz Von Siebold. Er bestaat een link tussen tussen ons; tussen Mijnheer Siebold, mij en zijn sympathieke museum aan het Rapenburg.
Tot 29 mei klinkt mijn Sakura als achtergrondmuziek bij de tentoonstelling Binnenstebuiten en ligt de cd in de – exit through – the giftshop.
Gistermiddag ben ik wezen kijken: kunstwerken van Mieke de Waal in de vorm van kimono’s. Soft sculptures noemt ze het zelf. Bepaald geen optreedkleedjes, zal ik maar zeggen.
Jaren geleden kwam ik Robin Lemmers tegen. Ik kende hem nog uit het jaar nul, een periode waarin ik stage liep op de IJsbreker. Het antwoord op mijn vraag wat hij tegenwoordig deed was een elevator pitch over een gebouw met oefenruimtes, studio’s en andere faciliteiten voor musici en muzikanten. Dat leek mij veel te mooi om waar te zijn en dus een beetje zonde van Robin zijn tijd. Maar dat zei ik niet. Ik zei ‘Goh wat leuk! Ik ben benieuwd.’ Ik heb er daarna niet meer aan gedacht totdat er berichten begonnen te verschijnen over een stadsdeel, een deelraad en problemen bij de bank. ‘Verdomd’, dacht ik, ‘het is hem gelukt!’
Inmiddels is het gebouw volop in gebruik. Ook het concours van afgelopen zaterdag vond er plaats. Het is een fantastische plek geworden die mij deed denken aan de tijd dat ik nog op het conservatorium zat. Er hangt inspiratie in de lucht en er loopt van alles rond. Introverte gitaarjongens en Ton Koopman, vioolkinderen en Abdelkader Benali, radio- en televisieproducenten, swingende soulmeisjes en ook Eric Vaarzon Morel kwam ik er tegen. Hij ging even studeren terwijl zijn dochter een cursus aan het volgen was. Het gebouw voorziet zoals dat heet, in een behoefte.
Maar de problemen zijn gebleven en nu staat het gebouw te koop. Als de jackpot van de afgelopen trekking van de Staatsloterij wèl zou zijn gevallen en dan ook nog eens op míjn lot, zou ik het hebben gekocht. Want MuzyQ is echt te gek. Robin heeft er voor zover ik weet, noodgedwongen, niets meer mee te maken.
Ik heb ze niet. Maar ik ken er wel een paar. Neem nou mijn grote kleine vriend. Hij is creatief, intelligent en muzikaal. Komt altijd origineel uit de hoek, weet iedereen met zijn charmes in te pakken en lokt enorme knuffelpartijen uit omdat hij zo schattig is. Er zijn rapporten vol over hem geschreven. Want hij ziet niet goed, praat onduidelijk, heeft overgevoelige oren, is superbeweeglijk, heeft vaak een snotneus, zit overal aan, luistert niet goed en kan zich behalve als hij mag doen waar hij zich werkelijk voor interesseert, maar moeilijk concentreren. Hij past niet binnen de marges van, door mensen die er verstand van hebben, vastgestelde criteria.
Ik vraag me wel eens af wat er van hem terecht gaat komen. Ik kom meestal uit op twee mogelijkheden. Hij wordt een groot kunstenaar. Of hij wordt tewerkgesteld op een sociale werkplaats. Hij is een van de redenen waarom ik onderstaand fragment nauwelijks met droge ogen aan kan zien.
dit fragment komt uit Schools kill creativity , een fantastische en grappige lezing van Ken Robinson op TED
‘Decadent’, vond Simon Reinink het voorbeeld van Handel’s Watermusic uitgevoerd door een orkest op een ponton in een zwembad in Leeds. Maar andere voorbeelden waren ‘zeker inspirerend’.
foto: John Baron/guardian.co.uk
De bezoekersaantallen voor klassieke muziek lopen ‘dramatisch’ terug en volgens Johan Idema komt dat mede door de manier waarop klassieke muziek wordt gepresenteerd. Tijdens de behoorlijk traditioneel gepresenteerde presentatie van zijn boek Present, toonde hij foto’s van concerten waarvan de presentatie anders is. Hoognodig volgens Norman Lebrecht, de angry old man van de klassieke muziek die het voorwoord schreef, want ‘mensen kijken met plezier drie uur naar The Lord of the Rings maar ervaren tien minuten luisteren naar een klassiek concert als straf’ . Speak for yourself zou ik als gitariste met brede belangstelling willen zeggen en kom rond Pasen eens naar Nederland waar de kaarten voor de talloze Mattheusen niet aan te slepen zijn.
Maar natuurlijk heeft Idema een punt. Hij gaat er alleen een beetje aan voorbij, dat een bezoek aan de concertzaal een belevenis op zich kan zijn en vergeet te melden dat de traditionele vorm zoals Cas Smithuijsen opmerkte ‘niet voor niets is ontstaan’. Ook wekt hij de schijn dat er nog niet zo veel ‘anders’ gepresenteerde concerten zijn, zodat Ties Mellema zich afvroeg of we weer in een Hans Abbingachtige discussie terecht zijn gekomen. Dat was volgens de schrijver niet het geval. In de seizoensbrochures van de Nederlandse podia was hij nauwelijks iets anders dan ’traditionele’ concerten tegengekomen. Willemijn Mooi merkte op dat niet alle concerten in seizoensbrochures staan en als gitariste MBB vraag ik me af of je aan de vermelding in de brochure kunt zien hoe de presentatie zal zijn.
Maar genoeg kritiek. Het is een leuk boekje. Veel voorbeelden zijn wat men in de toneelwereld rood op rood noemt , een concert over bruiloftsmuziek als bruiloft weergegeven – wat aan Johannes Leertouwer de opmerking ‘laten we in godsnaam ruimte houden voor de binnenwereld’ ontlokte – maar bij andere voorbeelden was ik graag aanwezig geweest.
Het begint met een kras op de gevel en gaat van kwaad tot erger. Christie Malry houdt een grootboek bij waarin hij zijn persoonlijke rekening met de maatschappij vereffent.
Aan de debetkant noteert hij het onrecht dat hem is aangedaan – een onheuse bejegening van zijn directeur is de eerste van een lange lijst – aan de creditkant de schade die hij toebrengt met vergeldingsmaatregelen. Die zijn niet mis. Aan het opmaken van zijn tegoed komt hij dan ook niet toe.
Ik heb het over De dubbele boekhouding van Christie Malry, een boek van B.S. Johnson.
Jan Marijnissen vindt het belangrijk dat de mensen weten dat de Gouden Eeuw na de Middeleeuwen komt. Onderwijs ligt voor de hand, maar Jan Marijnissen zag meer in een Nationaal Historisch Museum. Nu staat er in Amsterdam best een behoorlijk museum dat vrij veel aandacht aan de nationale historie besteedt maar dat is vast veuls te elitair voor Jan. Alhoewel het ook nog mogelijk is dat hij daar nooit is geweest.
Dat was namelijk het geval met het Zuiderzee Museum al weerhield hem dat er niet van, de directeur te verwijten daar ‘een postmoderne hutspot’ te hebben gecreëerd.
‘Informatie uit tweede hand’, verklaart Jan later, als hem wordt gevraagd waarom hij diezelfde directeur zijn diensten aanbiedt als ‘verkenner in het politieke krachtenveld.’ Nadat de directeur Jan’s aanbod heeft aangenomen denkt Jan ‘Ik ga er toch eens kijken.’
En ach, ‘het feit dat hij daar een paar huisjes opgetooid heeft met kledingstukken en zo, dat vonden sommige mensen niet gepast. Nou ik vind het Spielerei…’
Een leerzaam uitstapje dus voor iemand die eerder zijn bezorgdheid over de plannen van de directeur verwoordde met ‘Laten we ons hoeden voor het hobbyisme van een stel nieuwlichters‘.
De diensten van Jan hebben de directeur en zijn Nationaal Historisch Museum niet geholpen. Na jaren ruziemaken, stapels bouwplannen en talloze haalbaarheidsonderzoeken, bestaat het museum uit niet meer dan een website waar op te lezen valt dat er geen redactie meer op zal worden gepleegd.
Ik weet niet of de directeur daar zelf erg rouwig om is.
‘Ik hou niet van het woord nationaal… historisch vind ik overbodig, omdat je dat ook op een andere manier kunt zeggen… en museum is natuurlijk een prima woord maar ook niet echt nodig’.
Zo maar een uitspraak van Erik Schilp , directeur van het Nationaal Historisch Museum, gehoord in een fantastische documentaire van Michiel van Erp.
Weet Evelien van Veen niet welke foto’s de beeldredactie bij haar artikel plaatst? Of is het haar gewoon niet opgevallen? Geen woord over dit bijzondere mannenpak.
Wat bezielt een modeontwerper om een pak in nazi kleuren te ontwerpen? En hoe zit het met dat bijpassend snor-accessoire? Ooit zag ik in een vrouwenblad , Anne Frank afgebeeld als stijlicoon. Is hier sprake van dezelfde onnozelheid? Of hebben we hier te maken met een bewonderaar?
Picasso was te gast, live op de Engelse televisie. Kijkers konden vragen stellen per telefoon. Een beller vroeg hem om een paard te tekenen. Picasso tekende een paard. Later in de uitzending werd de tekening geveild. Het bracht heel veel geld op. Een volgende beller zei dat Picasso het maar makkelijk had. In één minuut zoveel geld verdienen. Picasso antwoordde: ‘Niet in één minuut. In tweeënzeventig jaar’
Gehoord in Wintergasten
