speelt | schrijft | organiseert
“Het gaat om muziek bij de voorstelling, muziek bij de dans van Conchita en muziek bij het Parade maken. Je weet wel, vóór de voorstelling, om publiek binnen te lokken.”
Wil jij het doen?” vroeg Porgy nog niet eens zo heel erg lang geleden.
Ons rekwisiet bracht veel oh’s en ah’s teweeg.
Naast spelers, makers, producenten en technici, cirkelden er nog meer mensen rond de voorstelling.
De dichteres die zich voorstelde met de woorden ‘Ik ben Piet Paaltjens’.
Uit de door haarzelf overhandigde gedichtenbundel waarin zij verslag doet van haar (intieme) leven, is regelmatig geciteerd.
De oud-professor.
Hij stuurde na de première een brief van drie kantjes, vol met regieaanwijzigingen.
De stalkster.
Ondanks het toegangsverbod drong zij tot tweemaal toe theater binnen om op rij één naar HEM te gaan zitten staren. Ze liet een pakje achter in zijn kleedkamer wat leidde tot grote paniek.
De aspirant-stalkster.
Zij stond bij de ingang van het theater en prevelde excuses toen ze een in kinderlijk handschrift, een volgeschreven ansichtkaart en een plantje overhandigde.
Er waren twee theatertechnici die staand tussen de coulissen keihard door de slotmonoloog heen praatten.
Er was een dief. Hij jatte onze mengtafel en zette die nog dezelfde avond op Marktplaats.
Er is een vriendin ziek geworden.
Er is een kind geboren.
Het grote voordeel van in een goed geproduceerde productie spelen is dat je je nergens druk over hoeft te maken. Het enige wat je moet weten is hoe laat de bus vertrekt. Niet zomaar een bus overigens. Tafeltjes, lampjes, een ijskastje, magnetron. Het zit er allemaal in. Je kunt zelfs even in bed gaan gaan liggen om een dutje te doen als je in de file staat.
Het enige nadeel is dat de bus niet overal kan komen en je in dat geval, met de catering, een eindje moet lopen.
toi’s
Bij muziek volkomen ongebruikelijk maar bij toneel de normaalste zaak van de wereld: toi’s. Kleine cadeautjes voor iedereen om elkaar op de avond van de première succes te wensen. Variërend van ansichtkaart, klein boekje tot flesje Berenburger (rekwisiet uit de voorstelling). Ze liggen in de artiestenfoyer, in je kleedkamer of op je plek in het decor.
genodigden
Een zaal vol bekenden die over het algemeen allemaal positief gestemd zijn, nieuwsgierig en vol goede wil waardoor de avond iets heel gezelligs en feestelijks krijgt.
de voorstelling
Iedereen blij dat het goed is gegaan. Niet vanzelfsprekend. Al helemaal niet omdat er tot en met aan de laatste try-out (de dag voor de première) nog gesleuteld is aan teksten en opkomsten.
terugweg
De bus, ontzettend gezellig uitgerust met tafeltjes en schemerlampjes, lijkt op de terugweg een rijdend cafe. Het hele kantoor plus aanhang rijdt mee. Er is drinken en eten en er wordt volop, vrolijk gekeuveld.
recensies
Een optelsom van losse ideetjes, de Volkskrant
Ondanks toptalent een mislukking, Leidsch Dagblad
Yfke Blom die ons na de voorstelling aansprak had het wel mooi gevonden. Al was het maar omdat ze woonde in huis waar de voorstelling zich afspeelt: de voormalige pastorie in Foudgum. Voor theatermakers met brede belangstelling was een bezoek onvermijdelijk en zo kreeg de rit naar de voorstelling in Leeuwarden het karakter van een bedrijfsuitje.
De pastorie, waar Yfke een bed & breakfast is begonnen, lag er prachtig bij. Het kerkje was in minder goede staat. Over het hoe en waarom waren de meningen verdeeld maar dat de overdracht van de kerk aan de Stichting Alde Fryske Tsjerken een persoonlijk drama voor Hendrikje is, was iedereen het eens.
Hendrikje, de voormalige kosteres, liet op ons een verpletterende indruk achter. Er is een boekje over haar verschenen dat Olga in de bus terug heeft voorgelezen.
Als eerbetoon aan Francois HaverSchmidt, werd Rika gezongen.
In de aanloop naar de premiere bestaat je leven uit twee gedachten: Hoe laat vertrekt het busje? En zijn er nog cue’s veranderd?
Een cue is het woord waarop de muziek moet inzetten. Als Porgy Moord zegt moet ik beginnen. Bij de tweede ga weg zet Olga een lied in.
Die cue’s gaan zo in mijn systeem zitten, dat toen ik gisteren iemand op straat Ik ben het beu hoorde roepen, ik in paniek mijn gitaar zocht.
Tijdens de repetities ben ik een levende cassetterecorder die al naar gelang de scène aan en uit wordt gezet. Ondertussen probeer ik mijn noten uit mijn hoofd te leren. In stilte, zodat ik de acteurs niet stoor die aan het repeteren zijn.
Veel van de muziek is underscore en heeft niet altijd kop of staart. Zo lijkt het of ik letters leer in plaats van woorden, en woorden in plaats van zinnen.
En terwijl ik hiermee bezig ben zie ik Porgy Franssen zijn rol eigen maken, Han Römer een stuk in elkaar zetten en een heel bedrijf, een toneelvoorstelling van de grond proberen te krijgen.
